REFLESAUN FESTA PáSCOA
Erri Ferreira Amaral- Finalista FFCH-UNTL
Timor-Leste, relijiozamente koñesidu no naran Santu Terra de Santa Cruz e
Terra de Santa Maria, ne’ebé nia populasaun maioria 96% sarani kristaun
Katólika Apostólika Romana. Tradisaun ida husi kultura Igreja Katólika
Apostólika nian mak selebra Jesus Kristu nia Moris no Nia mate. Jesus kristu
nia moris selebra iha loron 25 fulan dezembru kada tinan, nune’e mós Nia mate
ne’ebé selebra tinan ida dala ida.
Jesus Kristu nu’udar “MAROMAK” tuir fiar relijiaun
Katólika nian. Nia halo enkarnasaun (sai isin) hodi mai iha mundu halo-an liuhusi
mane hodi fó nia isin ba ema hedi tan atu sói no salva ita tomak nia sala.
Selebrasaun no komemorasaun ba Jesus Kristu nia mate baibain liuhusi Festa
metan nian ne’ebé hanaran (PASCOA), tuir Tradisaun ema rai Judeia nian.
Selebrasaun hodi hanoin hikas Nia mate ida ne’e globalmente sarani Katólika
Apostólika Romana iha mundu tomak hala’o, inklui Timor-Leste.
Husi selebrasaun ida ne’e teolojikamente ita hatene
Maromak nia oan mane Jesus Kristu ne’ebé nia personalidade nu’udar ema
(individu) no Maromak(Divina). Nu’udar ema tan ema hedi nia isin iha ai-Kruz,
no nu’udar Maromak tan nia konsege moris hias husi mate ho isin no klamar tomak
husi mate sira seluk nia leet. Sorin seluk hermenêutikamente Nia halo
revelasaun mai ita kona “DOMIN NA’IN” ka Cinta
Kasih, ne’ebé nia fó no hatudu ba ita tomak liu husi mate iha ai-Kruz Santa.
“Domin” ida ne’e nia hatuur no hakesi liuhusi “liberdade”. Liberdade ita atu
hili hodi la’o tuir nia ou lae, Nia rasik respeita liberdade ida ne’e. Mate iha
Ai-krus Santa katak la’o tuir tradisaun ema judeia nian, maibé filozófikamente
ema prega ka hedi Nia iha Ai-Kruz Santa hatudu ka revela “LIBERDADE” ema nian,
katak ema bele hili atu oho ka hamate nia tuir sira nia vontade no liberdade
rasik.Tan nia domin ne’ebé boot liu Nia la iha dalan seluk atu halo aat no
“obriga” maibé “perdua”, (Aman Perdua sira ba tan sira la hatene
saida mak sira halo).
Reflesaun simples ita bele refleta husi ita nia Na’i
Jesus Kristu nia mate no moris hias ida ne’e. Ita nia Na’i Jesus Kristu hanorin ita
oinsá atu “hadomi”, oinsá atu “perdua”, oinsá atu rekoñese ita-nia “liberdade”,
oinsá atu “tulun” nst. Ita nia Na’i Jesus Kristu hatudu ona mai ita Nia domin
ida ne’ebé laiha sasukat, domin ida ne’ebé ita rasik la konsegue selu, tan
hadomi ita nia oan sira Nia saran nia isin ema hedi ba Ai-kruz Santa, Domin ida
ne’ebé laiha nia hun no rohan, no laiha domin ida mak boot liu domin ida ne’e. Ita
nain Jesus Kristu hatudu ona mai ita mate no moris hias iha loron ikus, maski
ema barak trai no oho Nia maibé Nia la ko’alia no halo aat hasoru sira. Nia
hatudu ona mai ita kona-ba opsaun moris, hili tuir nia ka tuir ema seluk, no
laiha liafuan “obriga” iha Nia hanorin. Nia de’it maka dalan loos, lialoos no
moris hun. (Imi sei la to’o Ha’u nia Aman
se la liu husi Ha’u).Tan Nia mak Maromak Hun no Rohan laek.
Boas Festa Santa Páskoa ba Ita hotu. Ita nia Na’i Jesus
Kristu nia mate no Resureisaun sei lori hahalok foun, hanoin foun, lia foun ba
ita tomak.
